https://baf.av.tr/denklestirici-adalet-dava-dilekcesi-ornegi/

DENKLEŞTİRİCİ ADALET DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ (2025)

Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi Kapsamında Ödenen Paranın İadesinde Denkleştirici Adalet Nedir?

Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi, taşınmazın gelecekte devri vaadini içeren bir anlaşmadır. Bu sözleşme, satış vaadini yerine getirme taahhüdü verir ve tarafların taşınmaz üzerinde anlaşma sağladığını gösterir. Ancak bazı durumlarda, bu sözleşmeler geçersiz olabilir veya taraflar yükümlülüklerini yerine getiremeyebilir. Bu gibi durumlarda, sözleşme kapsamında alınan bedelin iadesi gerekebilir. İşte bu noktada, “denkleştirici adalet” ilkesi devreye girer.

Denkleştirici adalet, bireyler arasında meydana gelen haksız kazanç veya kayıpların dengelenmesi için uygulanan bir hukuk ilkesidir. Amacı, taraflardan birinin diğerine verdiği zararın veya haksız şekilde elde ettiği kazancın telafi edilmesidir. Bu ilke, taşınmaz satış vaadi sözleşmelerinde de taraflardan birinin zarara uğraması veya vaat edilen taşınmazın devrinin gerçekleşmemesi durumunda, yapılan ödemelerin iadesi konusunda devreye girer. Para iadesi, taşınmaz satış vaadi sözleşmesinde tarafların adil bir denge içinde olmasını sağlamak için zorunlu hale gelebilir. Sebepsiz zenginleşme ve denkleştirici adalet ile paranın alım gücü korunarak iadesi talep edilebilir.

Denkleştici adalet ile ödenen bedel memur maaş artışı, altın artışı, döviz artışı, asgari ücret artışı vb. kalemlerin ortalaması paranın uyarlanarak kişiye iadesi sağlanabilir.

Denkleştirici Adalet İlkesi Nedir ve Ne Zaman Uygulanır?

Taşınmaz satış vaadi sözleşmesinde denkleştirici adalet ilkesi, taraflardan birinin sözleşmeden doğan yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda devreye girer. Örneğin, alıcı taraf, taşınmazın devredileceğine dair bir vaatte bulunmuş ve bu vaadi yerine getirmek için ödeme yapmış olabilir. Ancak, satıcı taşınmazı devretmezse, denkleştirici adalet ilkesi gereği, alıcının yaptığı ödemelerin iadesi söz konusu olacaktır.

Denkleştirici adalet ilkesi, bir tarafın haksız şekilde kazanç sağlamasını önler. Taraflar arasında hak ve yükümlülükler dengelenir. Sözleşmeye konu olan taşınmazın devredilmemesi, alıcı tarafın mağduriyetine yol açar ve bu durumda, alıcının yaptığı ödemelerin geri alınması gerekmektedir. Bu para iadesi, tarafların eşit şartlarda olmasını sağlayarak, haksız kazancı engelleyen bir denkleştirme aracı olarak devreye girer.

Denkleştirici adalet ilkesi, özellikle şu durumlarda uygulanır:

  1. Sözleşmenin İhlali: Taşınmazın devri gerçekleşmemişse veya satıcı taraf yükümlülüklerini yerine getirmemişse.
  2. Geçersiz Sözleşmeler: Taraflar arasında yapılan taşınmaz satış vaadi sözleşmesi, yasal olarak geçersizse. (Örneğin sözleşmenin noterde ya da tapuda yapılmaması ya da ahlaka aykırı olması)
  3. Aldatma veya Hile: Satıcının, taşınmazın devrini gerçekleştiremeyeceği bilinciyle alıcıyı yanıltması ve bunun sonucunda maddi kayıplar meydana gelmişse.

Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi Para İadesi Denkleştirici Adalet İlkesi Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Denkleştirici adalet ilkesinin uygulanması için, taraflar arasındaki maddi dengesizlikler tespit edilmeli ve bu dengesizliklerin nasıl giderileceği belirlenmelidir. Taşınmaz satış vaadi sözleşmesinde, iade edilmesi gereken miktarın hesaplanması birkaç faktöre dayanır.

Bu hesaplama sürecinde dikkate alınması gereken başlıca unsurlar şunlardır:

  1. Ödenen Bedel: Alıcı tarafından yapılan tüm ödemeler, sözleşmenin yerine getirilmemesi durumunda iade edilmelidir. Alıcı taşınmazın devri için peşinat veya taksit ödemeleri yapmışsa, bu tutarların tamamı hesaba katılmalıdır.
  2. Faiz ve Zarar Tazmini: Eğer para iadesi gecikmişse, alıcı tarafın uğradığı maddi kayıplar ve faiz talepleri de dikkate alınır. Alıcı, sözleşmenin ihlali nedeniyle finansal açıdan zarar görmüşse, bu zararların tazmini için de tazminat talep edebilir. Örneğin, alıcı, başka bir taşınmaz almak için kredi çekmiş olabilir ve sözleşmenin yerine getirilmemesi sonucu faiz masrafları ile karşılaşmış olabilir.
  3. Manevi Zararlar: Alıcı tarafın, sözleşmenin ihlali sonucu yaşadığı stres, güvensizlik ve duygusal kayıplar da manevi tazminat kapsamında değerlendirilebilir. Bu tür zararlar, hukuken somut kanıtlarla desteklenemese de hâkim kararıyla belirlenir ve hesaplamaya dahil edilir.
  4. Sözleşme Dışı Ek Masraflar: Alıcının taşınmazın devri için yaptığı ek harcamalar, örneğin tapu işlemleri, noter masrafları veya taşınmazın değerlendirilmesi için yapılan harcamalar da denkleştirici adalet kapsamında talep edilebilir.

Bu faktörler dikkate alınarak denkleştirici adalet ilkesi çerçevesinde, alıcıya yapılacak iade miktarı hesaplanır. İadenin amacı, alıcı tarafın uğradığı tüm zararları telafi ederek, onu sözleşmenin hiç yapılmamış olduğu duruma geri getirmektir.

Sonuç: Denkleştici adalet ile ödenen bedel memur maaş artışı, altın artışı, döviz artışı, asgari ücret artışı vb. kalemlerin ortalaması paranın uyarlanarak kişiye iadesi sağlanabilir. Bu konuda alanında uzman gayrimenkul avukatından destek alabilirsiniz. 

Denkleştirici Adalet Dava Dilekçesi Örneği

… ( ) TÜKETİCİ MAHKEMESİNE
DAVACI : …
VEKİLİ  : Av. FERDİ KURNAZ & Av. AYSEL İREM KAP& Av. BERKAY BAŞCI
DAVALI :
KONU : Bedel iadesidir.
AÇIKLAMALAR: 
Taraflar arasındaki sözleşme adi yazılı şekilde düzenlenmiş olup, tapulu taşınmazın satış vaadine ilişkin sözleşme; TMK’nın 706, TBK’nın 237., Tapu Kanunu’nun 26. ve Noterlik Kanunu’nun 60. ve 89. maddeleri uyarınca resmi şekilde yapılmadığı için geçersizdir. Bu nedenle tarafların, verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri isteme hakları bulunmaktadır.
Geçerli bir sebebe dayanmaksızın, bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerin eksiksiz iadesi, denkleştirici adalet düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade eder. Belli bir miktar paranın verildiği tarihteki alım gücü ile aynı miktar paranın aradan geçen zamana ve enflasyon oranlarına bağlı olarak iade günündeki alım gücünün farklı ve az olduğu da bilinen bir gerçektir.
Hukuken geçersiz sözleşmeler, sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tasfiye edilirken, denkleştirici adalet ilkesinin uygulanması gerekmektedir. Bu husus, hakkaniyetin ve adaletin bir gereğidir. Bu bakımdan iade kararı verilirken, satış sedeli olarak verilen paranın alım gücünün, ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması ve bu şekilde iadeye karar verilmesi gerekmektedir. Aksi halde ise kısmi iade durumu oluşacak, iade dışındaki zenginleşme iade borçlusu yedinde haksız zenginleşme olarak kalacak ve iade borçlularının iadede direnmelerine neden olacaktır.
Taraflar arasında düzenlenen Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesinin, resmi şekilde yapılmaması nedeniyle geçersiz olduğu ve davalı tarafın bugüne kadar edimini yerine getirmediği anlaşıldığından, sözleşme kapsamında ödenen bedelin “denkleştirici adalet” ilkesi çerçevesinde ulaştığı değerin, müvekkile iade edilmesi gerekmektedir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu somut olayda olduğu gibi başlangıçta geçerli olarak kurulan ancak, sonradan hükümsüz hale gelen sözleşmede zararı “Bir sözleşmenin başlangıçta geçerli olarak kurulmasına rağmen daha sonra ortaya çıkan nedenler dolayısı ile imkansız hale gelmesi durumunda, davacı gerçek ve güncel müspet zararını talep edebilmelidir.” şeklinde belirlemiştir. Burada benimsenen ilkeye göre; zarar doğurucu eylem, zarar görenin malvarlığında ne miktarda bir azalmaya neden olmuş ise, zarar verenin tazminat borcu da, o miktarda olmalıdır.
Öyle ise, oluşan gerçek zarar ne kadarsa, tazminat da o kadar olacaktır. Bir başka deyişle, ödenecek tazminat o miktarda olmalıdır ki, eğer zarar verici eylem gerçekleşmemiş olsaydı, zarar görenin malvarlığı ne durumda olacak idiyse, ödenecek tazminatla, aynı durum tesis edilebilsin (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 29.09.2010 gün ve 2010/14-386 esas,2010/427 karar; 15.12.2010 gün ve 2010/13-618-668 esas, karar ve 05.03.2003 gün ve 2003/19-152 esas, 2003/125 karar sayılı ilamları). Ayrıca, davacının ödediği satış bedelinin Yerel Mahkemece başlangıçtan itibaren geçersiz satışlarda uygulanması gereken denkleştirici adalet ilkesine göre (enflasyon, tüketici eşya fiyat endeksi, altın ve döviz kurlarındaki artış, maaş artışları gibi ekonomik etkenlerin ortalamaları esas alınarak) bulunacak bedelin davacının gerçek zararını karşılamadığı ortadadır.
Müvekkilin menfi ve müspet zararı hesaplanmak suretiyle bedel kalemlerinin belirlenmesi gerekecektir. Yapılan arabuluculuk görüşmelerinden sonuç alınamamış ve davanın açılması gerekmiştir.
HUKUKİ DELİLLER : :Davalının sunacağı delillere karşı delil sunma hakkımız saklı kalmak kaydı ile; Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi ve Ödeme Planı, Dekontlar, Tapu Kayıtları, Keşif ve Bilirkişi incelemesi, Tanık, Yemin ve sair türlü hukuki delil.
HUKUKİ SEBEPLER : HMK, TKHK, TBK ve sair mevzuat.
NETİCE VE TALEP: Yukarıda arz ve izah etmiş olduğumuz sebeplerle;
1- HMK’nın 109. maddesi gereğince, fazlaya ilişkin talep, dava ve ıslah haklarımız saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL’nin (bin), dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacı müvekkile ödenmesine,
2- Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini vekaleten talep ederim.
NOT   : Denkleştirici adalet dava dilekçesi örneği genel bilgiler ışığında örnek olması için hazırlanmıştır. Sözleşme içeriği, süresi, hukuki ilişkiler vb. tüm hususlar dikkate alınarak denkleştirici adalet dava dilekçesi örneği kişiye özel hazırlanmalıdır. Denkleştirici adalet dava dilekçesinde önemli hususların öne sürülmemesi ya da eksik sürülmesi sonradan toparlanması mümkün olmayan sorunlara sebebiyet vermektedir. Bu sebeple alanında uzman bir avukattan destek alınmalıdır. Denkleştirici adalet dava dilekçesi örneği her durum için yeterli gelmeyebilir. 

Denkkeltici Adalet Dava Masrafları Ne Kadar? 

Denkleştirici adalet davası masrafları 2024 yılı için ortalama 5.000,00 TL ile 12.000,00 TL arasındadır. Denkleştirici adalet dava masrafları açılacak olan davanın türüne, davalı ve davacı sayısına, keşif ve bilirkişi gerekliliğine göre değişmektedir. Denkleştirici adalet dava masrafını buraya tıklayarak hesaplayabilirsiniz.

Danışma formu
Avukata sor
Facebook-f Instagram Linkedin-in Twitter
Hızlı Erişim
İletişim Bilgilerimiz
Avukata Sor

@ 2025 BAF Hukuk & Danışmanlık. Bu internet sitesinde yer alan bütün bilgiler ve logoya ilişkin bütün fikri mülkiyet hakları BAF Hukuk Bürosu’na aittir.

Telefon

+90 212 909 53 90