YABANCI ÇALIŞMA İZNİ ŞARTLARI (2025)

Yabancı çalışma izni şartları, Türkiye’de çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişilerin yerine getirmesi gereken yasal yükümlülükleri ifade eder. Çalışma izni almak isteyen yabancıların öncelikle geçerli bir pasaporta sahip olmaları, işveren ile resmi bir iş sözleşmesi düzenlemeleri ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen başvuru belgelerini eksiksiz sunmaları gerekir. Ayrıca işverenin, yabancı çalıştırabilmesi için şirket bünyesinde en az beş Türk vatandaşı istihdam etmesi gibi kriterlere uyması zorunludur.

Yabancı çalışma izni şartları aynı zamanda yabancının mesleki yeterliliklerini kanıtlamasını, Türkiye’deki iş gücü dengesine zarar vermeyecek bir pozisyonda çalışmasını ve gerekli harçların yatırılmasını da kapsar. Bu şartların yerine getirilmesi, izin başvurularının olumlu sonuçlanması açısından büyük önem taşır.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR

Yabancı çalışma izni başvurularında hem işverenin hem de yabancı çalışanın sunması gereken belgeler bulunmaktadır. Başvuru türüne (ilk başvuru, uzatma, geçici çalışma, bağımsız çalışma vb.) göre evrak listesi değişiklik gösterebilir. Genel olarak istenen evraklar şunlardır:

Yabancı Çalışana Ait Evraklar	İşverene Ait Evraklar
Pasaport fotokopisi (kimlik bilgilerini ve geçerlilik tarihini gösterir sayfa)	İşyerine ait ticaret sicil gazetesi
Biyometrik fotoğraf	Vergi levhası
Diploma veya mezuniyet belgesi (noter onaylı ve tercümeli)	İmza sirküleri
Özgeçmiş (CV)	SGK hizmet dökümü ve çalışan sayısını gösterir belgeler
Türkiye’de oturma izni belgesi (eğer Türkiye’den başvuru yapılıyorsa)	İş sözleşmesi veya iş teklif yazısı
Daha önce alınmış çalışma izinleri veya ikamet izinleri	–

Bu belgeler eksiksiz sunulmadığı takdirde başvurular reddedilebilir.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ ŞARTLARI

Türkiye’de çalışma izni almak isteyen yabancıların uyması gereken bazı temel şartlar vardır. Bunlardan bazıları:

• Yabancı çalışanın geçerli pasaporta sahip olması.
• İşverenin, yabancı için gerekli koşulları sağlaması (örneğin her yabancı işçi için en az 5 Türk vatandaşının istihdam edilmesi).
• Başvurulan işin niteliğine göre gerekli mesleki yeterlilik belgelerinin sunulması.
• Türkiye’nin uluslararası anlaşmaları kapsamında getirilen özel kısıtlamalara uyulması.
• Çalışılacak pozisyonun “Türk vatandaşları için öncelikli” olmaması (örneğin turizm, sağlık, bilişim sektörlerinde bazı pozisyonlar için istisna tanınabilir).

Yabancı çalışma izni şartları, Türkiye’de çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişilerin yerine getirmesi gereken yasal yükümlülükleri ifade eder. Çalışma izni almak isteyen yabancıların öncelikle geçerli bir pasaporta sahip olmaları, işveren ile resmi bir iş sözleşmesi düzenlemeleri ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen başvuru belgelerini eksiksiz sunmaları gerekir. Ayrıca işverenin, yabancı çalıştırabilmesi için şirket bünyesinde en az beş Türk vatandaşı istihdam etmesi gibi kriterlere uyması zorunludur.

Yabancı çalışma izni şartları aynı zamanda yabancının mesleki yeterliliklerini kanıtlamasını, Türkiye’deki iş gücü dengesine zarar vermeyecek bir pozisyonda çalışmasını ve gerekli harçların yatırılmasını da kapsar. Bu şartların yerine getirilmesi, izin başvurularının olumlu sonuçlanması açısından büyük önem taşır.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ NASIL ALINIR?

Çalışma izni başvurusu iki şekilde yapılabilir:

• Türkiye’den Başvuru: Yabancının oturma izni bulunuyorsa, işveren doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı üzerinden başvuru yapabilir.

• Yurt Dışından Başvuru: Yabancı kişi kendi ülkesindeki Türk Konsolosluğu’na başvuru yapar. Konsolosluk, başvuruyu Türkiye’deki Bakanlığa iletir.

Başvuru sonrası evraklar incelenir ve ortalama 30 gün içerisinde sonuçlanır.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Türkiye’de yabancıların yasal olarak çalışabilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na çalışma izni başvurusu yapılması zorunludur ve başvuru türü, yabancının Türkiye’de bulunup bulunmamasına göre değişiklik gösterir. Türkiye’de ikamet eden yabancılar, geçerli bir ikamet iznine sahip olmalı ve bu iznin süresi en az altı ay olmalıdır; buna karşılık yurt dışında bulunan yabancılar, Türkiye’deki Türk dış temsilciliği üzerinden çalışma vizesi başvurusunda bulunmak zorundadır. Örneğin, İran vatandaşı bir yazılım geliştirici İstanbul’da geçerli ikamet izniyle bulunuyorsa başvurusunu Türkiye’den yapabilir, ancak aynı kişi henüz Türkiye’ye gelmemişse Tahran’daki Türk Konsolosluğu aracılığıyla başvuru yapmak durumundadır.

Başvurular, Bakanlığın elektronik başvuru sistemi olan e-İzin üzerinden gerçekleştirilir ve bu sistemde yabancı çalışana ait pasaport, diploma, biyometrik fotoğraf gibi belgeler ile işverene ait ticaret sicil gazetesi, vergi levhası ve SGK kayıtları gibi belgeler yüklenir. Örneğin Ankara merkezli bir teknoloji firması, işe alacağı yabancı mühendisin tüm belgelerini eksiksiz şekilde sisteme yükleyerek başvurusunu tamamlayabilir.

Başvurular, yabancının daha önce çalışma izni alıp almadığı ve başvurunun türüne göre farklılık gösterir; ilk başvuru, daha önce izni olmayanlar için yapılırken, uzatma başvurusu mevcut izin bitmeden en az 60 gün önce gerçekleştirilmelidir. Ayrıca geçici çalışma başvuruları belirli süreli işlerde çalışacak yabancılar için, bağımsız çalışma başvuruları ise şirket ortağı veya serbest çalışan yabancılar için geçerlidir. Örneğin Türkiye’de bir yıldır çalışan İngiliz bir danışman, çalışma izninin bitimine iki ay kala uzatma başvurusu yapmalıdır.

Bakanlık, başvuru dosyasını değerlendirirken işyerinin istihdam durumu, sektörün gereklilikleri, işverenin mali yeterliliği ve yükümlülüklerini yerine getirmesi, yabancının mesleki nitelikleri ve ücret beklentisi ile Türkiye’deki ikamet süresi ve önceki izin durumları gibi kriterleri dikkate alır.

Olumlu sonuçlanan başvurular genellikle bir yıl süreyle geçerlidir ve iznin süresi dolmadan önce uzatma başvurusu yapılması gerekir; aksi takdirde yeni başvuru yapmak gerekir.

Başvurular eksik belge sunulması, mevzuata aykırılık veya işyerinin uygun olmaması gibi sebeplerle reddedilebilir ve bu durumda yabancı ile işveren, 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açma hakkına sahiptir. Mahkeme sürecinde ret gerekçesinin hukuka uygunluğu, idarenin takdir yetkisinin ölçülü kullanıp kullanmadığı ve yabancının mağduriyeti titizlikle incelenir; örneğin, bir Hint yazılım uzmanının başvurusu işverenin SGK yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle reddedilmişse, mahkeme iptal davasında işverenin eksikliklerini tamamlamasını sağlayarak iznin verilmesi yönünde karar verebilir. Böylece yabancının çalışma hakkı korunur ve Türkiye’de yasal olarak çalışma imkânı güvence altına alınmış olur.

YABANCILAR NASIL ÇALIŞMA İZNİ ALABİLİR?

Yabancıların Türkiye’de çalışma izni alabilmeleri için genel olarak şu yolları izlemeleri gerekir:

Başvurular, Bakanlığın elektronik başvuru sistemi olan e-İzin üzerinden gerçekleştirilir ve bu sistemde yabancı çalışana ait pasaport, diploma, biyometrik fotoğraf gibi belgeler ile işverene ait ticaret sicil gazetesi, vergi levhası ve SGK kayıtları gibi belgeler yüklenir.

EV HİZMETLERİ İÇİN YABANCI ÇALIŞMA İZNİ ŞARTLARI  

Türkiye’de yabancı uyruklu kişilerin ev hizmetlerinde çalışabilmesi için, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilen çalışma izni alınması zorunludur. Ev hizmetleri, özel konutlarda temizlik, çocuk bakımı, hasta veya yaşlı bakımı gibi görevleri kapsayan hizmetlerdir ve bu alanda çalışacak yabancıların bazı özel şartları yerine getirmesi gerekir.

Öncelikle, ev hizmetlerinde çalışacak yabancının Türkiye’de geçerli bir ikamet izni bulunmalıdır. Bu ikamet izni en az 6 ay süreyle geçerli olmalı ve başvuru sırasında güncel olmalıdır. Ayrıca yabancı, başvuru formunu doldururken pasaport fotokopisi, biyometrik fotoğraf ve varsa önceki çalışma izinleri gibi belgeleri ibraz etmek zorundadır. Türkiye’de ilk kez çalışma izni başvurusu yapılıyorsa, diploma veya mezuniyet belgesi gibi eğitim belgeleri genellikle talep edilmez; ancak yabancının yeterli deneyime sahip olduğunu gösteren referanslar veya belgeler sunması sürecin olumlu sonuçlanmasına katkı sağlayabilir.

Ev hizmetleri için başvuruyu yapacak kişi genellikle işveren konumundaki ev sahibidir. İşverenin, kendisine ait kimlik bilgilerini ve ikamet bilgilerini sunması gerekir. Ayrıca işverenin Türkiye’de yasal olarak ikamet ediyor olması ve başvuru sırasında adres ve ikamet belgelerini ibraz etmesi gereklidir. İşveren, ev hizmetlerinde çalışacak yabancının maaşını ve sosyal güvenlik yükümlülüklerini üstleneceğini taahhüt etmelidir. Ev hizmetlerinde çalışacak kişi için SGK prim yükümlülüğü işveren tarafından yerine getirilmelidir; aksi halde başvuru reddedilebilir.

Çalışma izni başvurusu, Bakanlığın elektronik başvuru sistemi üzerinden yapılır. Başvuru sürecinde eksik belge bulunması, yanlış bilgi verilmesi veya mevzuata aykırı durumlar reddin başlıca sebepleridir. Başvuru olumlu sonuçlandığında yabancıya genellikle 1 yıl süreyle geçerli çalışma izni verilir. Süresi dolmadan önce uzatma başvurusu yapılması gerekir; aksi halde yeniden başvuru yapmak gerekecektir.

Ev hizmetlerinde çalışacak yabancının yaş sınırı ve sağlık durumu da değerlendirilir. Bakanlık, kişinin çalışmaya uygun olup olmadığını belirlemek için sağlık kontrolleri ve bazı durumlarda güvenlik soruşturması talep edebilir. Ayrıca ev hizmetleri alanında çalışacak yabancının, işverenin evinde ikamet edip etmeyeceği başvuru sırasında belirtilmelidir. Evde kalacaksa, ikamet şartları ve yaşam koşulları hakkında bilgi verilmesi gereklidir.

Başvuru reddedildiğinde, yabancı veya işverenin 60 gün içinde idare mahkemesine iptal davası açma hakkı bulunmaktadır. Ancak dava öncesinde idari itiraz hakkı da kullanılabilir; işveren eksik belgeleri tamamlayarak veya yanlış değerlendirmeleri açıklayarak ret kararının yeniden gözden geçirilmesini talep edebilir. Bu adım, çoğu zaman mahkeme sürecine gerek kalmadan sorunun çözülmesini sağlar.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ REDDİ İTİRAZ DİLEKÇESİ

Çalışma izni başvurusu reddedilen yabancı veya işveren, karara karşı itiraz hakkına sahiptir. İtiraz dilekçesi, red gerekçelerine cevap verir nitelikte hazırlanmalıdır. Örneğin evrak eksikliklerinin giderildiği belirtilmeli ya da işin Türk vatandaşları tarafından yapılmasının mümkün olmadığı açıklanmalı veyahut istihdamın ülke ekonomisine katkısı vurgulanmalıdır. Bu dilekçeler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na sunulur.

Türkiye’de çalışma izni başvurusu reddedildiğinde yabancı veya işveren, öncelikle ret kararının idari itiraz yoluyla gözden geçirilmesini talep edebilir. Bu süreç, idarenin kendi iç mekanizması çerçevesinde ret kararını yeniden değerlendirmesini sağlar ve çoğu zaman dava açmadan önce çözüm bulunmasına imkân verir.

Ret kararının gerekçesinin incelenmesi ve yabancı veya işveren, başvurunun neden reddedildiğini detaylı olarak , eksik ya da yanlış değerlendirilmiş hususların tespit edilmesi gerekir. Bu tespitlerin yapılmasını takiben itiraz dilekçesinin hazırlanması ve ret kararına karşı yazılı itiraz dilekçesi sunulur; dilekçede eksik belgeler tamamlanabilir veya yanlış değerlendirmeler açıklanabilir.

İtiraz neticesinde idare yeniden değerlendirme yapmaktadır. Bakanlık veya yetkili birim, itirazı aldıktan sonra dosyayı tekrar inceleyebilir ve kararını değiştirebilir.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİNİN REDDİ KARARINA KARŞI İPTAL DAVASI

Çalışma izni, yabancının belirli bir işyerinde ve belirli bir süreyle yasal olarak çalışmasına imkân tanır. Ancak her başvuru olumlu sonuçlanmaz; bazı durumlarda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yabancının çalışma izni başvurusunu reddedebilir. Bu noktada yabancıların reddedilen çalışma izni başvurusuna karşı iptal davası açması gerekmektedir.

Çalışma izni başvurularının reddi farklı gerekçelere dayanabilir. En yaygın sebeplerden biri, başvuru dosyasında eksik veya hatalı belgelerin bulunmasıdır. Örneğin, yabancının geçerli ikamet izni olmadan başvuruda bulunması veya pasaport süresinin çalışma izni süresini karşılamaması, başvurunun reddiyle sonuçlanabilir. Ayrıca işverenin yabancı için uygun koşulları sağlamaması da ret sebebidir. Eğer işverenin faaliyet alanı, yabancının yapacağı işe uygun değilse ya da işyerinde gerekli sayıda Türk vatandaşı istihdam edilmemişse, başvurunun reddedilmesi kuvvetle muhtemeldir. Bunun yanında kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından risk teşkil eden durumlarda da çalışma izni verilmez.

Çalışma izni reddi kararına karşı iptal davası açmak isteyen yabancılar için ilk adım, kararın tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açmaktır. Bu dava, idarenin vermiş olduğu ret kararının hukuka aykırı olup olmadığının denetlenmesini sağlar. İptal davası açılırken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri, ret kararının gerekçesinin iyi analiz edilmesidir. Çünkü dava dilekçesinde, ret gerekçesinin neden hukuka aykırı olduğu somut delillerle ortaya konulmalıdır. Örneğin; yabancının eğitim durumunun başvurulan iş için yeterli olduğu, işverenin tüm yükümlülükleri yerine getirdiği ancak idarenin yanlış değerlendirme yaptığı iddia edilebilir.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ İPTALİ

Çalışma izni, belirli durumlarda iptal edilebilir. Örneğin:

• Yabancının işten ayrılması

• İşverenin faaliyetini durdurması

• Sahte belge kullanılması

• Yabancının ülkeyi terk etmesi

İptal işlemleri yine Bakanlık tarafından yapılır.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ İPTALİ DAVASI

Çalışma izni; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilen, belirli bir süre için geçerli olan ve yabancının yasal olarak çalışmasına imkân tanıyan bir belgedir. Ancak bu izin, sahte evrak kullanılması, yanlış beyanda bulunulması, kamu düzeni veya güvenliğine aykırı bir durumun tespit edilmesi, işyerinin kapanması, yabancının iznin verildiği işte fiilen çalışmaması ya da ikamet izninin sona ermesi gibi sebeplerle iptal edilebilir.

Örneğin; bir yabancı, bir şirkette mühendis olarak çalışma izni aldıktan sonra fiilen farklı bir işte çalıştığı tespit edilirse, bu durum çalışma izninin iptali sonucunu doğurabilir. Çalışma izninin iptal edilmesi halinde yabancıya Türkiye’den çıkış için süre tanınır ve çoğu zaman sınır dışı edilme riski de gündeme gelir. Bu noktada yabancının hukuki hakları devreye girer. Çalışma izni iptal kararına karşı, iptal bildiriminden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir.

Mahkeme sürecinde iptal kararının gerekçesi, hukuka uygunluğu ve yabancının mağduriyeti detaylı şekilde değerlendirilir. Örneğin; işverenin gerekli bildirimleri yapmaması nedeniyle yabancının izni iptal edilmişse, yabancı bu durumun kendi kusurundan kaynaklanmadığını ispatlayarak iptal kararının kaldırılmasını talep edebilir.

ÇALIŞMA İZNİ İPTAL EDİLEN YABANCI NE YAPMALI? 

Çalışma izni iptal edilen yabancıların öncelikle iptalin nedenini öğrenmesi gerekir. Eğer izin iş sözleşmesinin bitmesi nedeniyle iptal olduysa, yeni bir işveren bularak tekrar başvuru yapılabilir. Ancak çalışma izni iptal edildiğinde, buna bağlı olarak ikamet izni de sona erdiği için kişi Göç İdaresi’ne başvurarak kısa dönem ikamet izni almak zorundadır. Aksi halde kaçak duruma düşüp sınır dışı riskiyle karşılaşabilir. İptal kararının haksız olduğunu düşünen yabancılar ise önce bakanlığa yazılı itiraz edebilir, gerekirse idare mahkemesinde dava açabilir.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ DAVET MEKTUBU ÖRNEĞİ

Bazı başvurularda işverenin, yabancı çalışanı Türkiye’ye davet ettiğini gösteren bir davet mektubu sunması gerekebilir. Bu mektup resmi dilde, şirket antetli kağıdına yazılmalı ve çalışanın adı, soyadı ve pasaport numarası, çalışacağı pozisyon, çalışma süresi, işverenin iletişim bilgileri, işverenin imza ve kaşesi bilgilerini içermelidir. Bu belge, başvurunun güvenilirliğini artırır.

ÇALIŞMA DAVET MEKTUBU

[Şirket Antetli Kağıdı veya Logo]
[Tarih]

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına
ANKARA

Konu: Yabancı Çalışma İzni İçin Davet Mektubu

Sayın Yetkili,

Şirketimiz [Şirket Adı], [faaliyet alanı] sektöründe faaliyet göstermekte olup, merkez adresi [şirket adresi]’dir. Firmamızın iş hacmi ve uzmanlık alanı gereği, yabancı uyruklu [Adı Soyadı]’nın ülkemizde çalışmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Kendisi [ülke adı] vatandaşı olup, pasaport numarası [pasaport no]’dur. Söz konusu kişi, [pozisyon/unvan] olarak firmamızda görevlendirilecek ve özellikle [görev tanımı, örn: yazılım geliştirme, teknik danışmanlık, yabancı dil eğitmenliği vb.] alanında uzmanlığıyla katkı sağlayacaktır. Bu pozisyon için gerekli niteliklere sahip yerli çalışan bulunamaması nedeniyle yabancı personel istihdamı zorunlu hale gelmiştir.

Şirketimiz, ilgili mevzuat çerçevesinde yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirecek olup, yabancı çalışanın tüm yasal hakları korunacaktır. Çalışma izni onaylandığı takdirde, kendisi ile yapılacak iş sözleşmesi doğrultusunda istihdam süreci başlatılacaktır.

Gereğini bilgilerinize arz ederim.

Saygılarımızla,

[Adı Soyadı]
[Unvan]
[Şirket Adı]
İmza & Kaşe

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ E-DEVLET

Günümüzde yabancı çalışma izni başvurularının takibi e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilmektedir. İşverenler ve yabancı çalışanlar, başvurunun hangi aşamada olduğunu çevrimiçi olarak kontrol edebilir. Ayrıca çalışma izin belgesi onaylandığında e-Devlet üzerinden indirilerek resmi işlerde kullanılabilir.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ SORGULAMA

Çalışma izni başvurusu yapılmasını takiben bir dosya numarası verilmektedir. İlgili yabancı bu numara ve 99lu kimlik numarası ile yapılmış olan çalışma izni başvurusunun güncel durumunu e-Devlet Kapısı üzerinden veya https://www.calismaizni.gov.tr adresinden “Yabancıların Çalışma İzni Başvuru Sistemi (e-İzin)”ne girerek “Başvuru Takip İşlemleri” panelinin altında yer alan “Değerlendirme Aşamasındaki Başvurular” sekmesinden ya da https://izinsorgula.csgb.gov.tr/ adresinden kontrol edebilir.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ TRANSFERİ NASIL YAPILIR?

Bir yabancı çalışan mevcut işyerinden ayrılıp başka bir işyerinde çalışmak isterse, mevcut çalışma iznini transfer etmesi gerekir.Yabancı çalışma izni transferi, Türkiye’de bir yabancı uyruklu çalışanın mevcut çalışma iznini başka bir işverene devretme işlemidir. Bu süreç, hem çalışanın hem de yeni işverenin belirli yükümlülükleri yerine getirmesini gerektirir. Transfer işlemi, mevcut izin süresi dolmadan yapılmalıdır ve Bakanlık tarafından onaylandıktan sonra geçerli olur.

İlk adım olarak, çalışanın yeni bir işverenle anlaşması ve yeni iş sözleşmesini imzalaması gerekir. Bu sözleşme, çalışanın pozisyonunu, görev tanımını ve maaşını net şekilde ortaya koymalıdır. Yeni işverenin, çalışanın mevcut pozisyonuna ve çalışma izni şartlarına uygun bir teklif sunması transferin kabul edilmesi açısından önemlidir.

Transfer sürecinde gerekli belgelerin hazırlanması kritik bir adımdır. Yeni işveren, çalışanın pasaport fotokopisi, mevcut çalışma izni, yeni iş sözleşmesi ve işverenin faaliyet belgesi gibi evrakları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na sunmak zorundadır. Bu belgeler, Bakanlığın başvuruyu değerlendirmesi için temel oluşturur.

Bakanlık, başvuruyu incelerken çalışanın pozisyonunun uygunluğunu, sektör ve maaş şartlarını kontrol eder. Başvurunun onaylanması halinde, yeni işveren adına yeni bir çalışma izni düzenlenir. Bu izin, genellikle mevcut izin süresiyle uyumlu şekilde verilir ve çalışan, izin onayı geldikten sonra yeni işvereni yanında çalışmaya başlayabilir.

Transfer işlemi sırasında, eski işverenle olan iş sözleşmesi, yeni izinle uyumlu olarak sona erdirilir. Eğer transfer başvurusu reddedilirse, çalışan mevcut işveren yanında çalışmaya devam edebilir veya izin süresi dolunca Türkiye’den ayrılmak zorundadır. Bu nedenle, transfer başvurularının dikkatli ve eksiksiz yapılması önem taşır.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ DEVRİ

Çalışma izni, doğrudan yabancı işçiyle değil, yabancı işçinin belirli bir işveren ve işyeri nezdinde çalışmasına bağlı olarak verilir. Bu nedenle izin, başka bir işverene otomatik olarak devredilemez. Yani yabancı işçinin, işveren değişikliği yapabilmesi için mevcut çalışma izniyle yeni işyerinde çalışmaya devam etmesi mümkün değildir. Bunun yerine yeni bir çalışma izni başvurusu yapılması gerekir.

Hukuki anlamda çalışma izni “devredilemez”. Fakat uygulamada, işveren değişikliği ya da işyeri değişikliği söz konusu olduğunda, “çalışma izni devri” tabiri kullanılmaktadır. Bu süreç, aslında yeni işveren tarafından yapılan çalışma izni transfer başvurusu şeklinde yürütülür. Yabancının Türkiye’de kesintisiz çalışmaya devam edebilmesi için eski izin iptal edilirken, yeni işveren adına başvuru yapılır.

OTURMA İZNİ OLAN YABANCILARIN ÇALIŞMA İZNİ

Türkiye’de oturma izni sahibi olmak, otomatik olarak çalışma hakkı vermez. Ancak oturma izni bulunan yabancılar, çalışma izni başvurusunu Türkiye’den yapabilir. Bu, başvuru sürecini kolaylaştırır ve hızlandırır.

Türkiye’de birçok yabancı, öncelikle oturma izni alarak ülkede yasal ikamet hakkı elde eder. Ancak oturma izni, tek başına çalışma hakkı vermez. Yani sadece oturma izniyle yabancıların Türkiye’de çalışması mümkün değildir. Çalışabilmeleri için ayrıca çalışma izni almaları zorunludur.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ MUAFİYETİ 

Yabancı çalışma izni muafiyeti, bazı yabancıların Türkiye’de çalışmak için ayrıca izin almasına gerek olmadığı durumları ifade eder. Örneğin; Türkiye’de kısa süreli görev için gelen akademisyenler, sanatçılar, sporcular, belirli fuar veya konferanslarda görev alacak kişiler bu muafiyetten yararlanabilir. Ancak bu kişilerin de çoğu zaman Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildirim yapması gerekir. Yani herkes için geçerli değil, sadece kanunda belirtilen özel meslek veya durumlar için uygulanır.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ SÖZLEŞME

Çalışma izni için mutlaka yazılı bir iş sözleşmesi gerekir. Sözleşmede işin tanımı, anlaşılan ücret miktarı (brüt/net) , çalışma süresi, işveren ve işçinin yükümlülükleri vb. hususlar yer almalıdır. Bu sözleşme hem Türkçe hem de yabancının kendi dilinde hazırlanabilir.

Çalışma izni sözleşmesi, standart iş sözleşmesinden farklı olarak bazı özel unsurları içermelidir. Bunlar:

• Tarafların bilgileri: İşverenin unvanı, adresi, iletişim bilgileri ve yabancı çalışanın kimlik, pasaport ve iletişim bilgileri.

• İşin tanımı: Yabancının hangi görevde, hangi pozisyonda çalışacağı.

• Çalışma süresi: Sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihleri. Çalışma izni süresi ile uyumlu olmalıdır.

• Ücret ve ödeme şekli: Net veya brüt maaş, ödeme periyotları.

• Çalışma yeri: Çalışanın çalışacağı işyeri adresi, Bakanlığa bildirilen adresle aynı olmalıdır.

• Tarafların yükümlülükleri: İşverenin sigorta, konaklama, sağlık giderleri gibi yükümlülükleri; çalışanın görevlerini yerine getirme taahhüdü.

• Mevzuat atıfları: 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, İş Kanunu ve ilgili yönetmeliklere uygunluk.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ SÖZLEŞME ÖRNEĞİ

BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ

FIXED-TERM EMPLOYMENT CONTRACT

Aşağıda isim ve adresleri yazılı bulunan işveren ile işçi (yabancı şahıs) arasında, tamamen kendi istek ve serbest iradeleri ile ve aşağıda belirtilen şartlarla işbu “BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ” yapılmıştır. Taraflar bundan sonra “işveren” ve “işçi” olarak anılacaktır.

This “FIXED-TERM EMPLOYMENT CONTRACT” has been made between the employer and the employee (foreign person), whose names and addresses are written below, entirely of their own free will and with the conditions stated below. The parties will hereinafter be referred to as “employer” and “employee”.

1. TARAFLAR

    PARTIES 

A) İŞVERENİN

     EMPLOYER’S

Unvanı Title	:
İşyeri Adresi Work Address	:
Telefon no. ve E-posta Adresi Phone no. and E-mail	:

 B) İŞÇİNİN (YABANCI ŞAHSIN)

     EMPLOYEE’S (FOREIGN PERSON’S)

Adı Soyadı Name Surname	:
Baba Adı Father’s Name	:	Doğum Yeri ve Tarihi Place and Date of Birth
Uyruğu Nationality	:	Pasaport no. Passport no.	:
Yurtdışı İkamet Adresi Abroad Residence Address	:	Telefon no. ve E-posta Adresi Phone no. and E-mail Address	:

2. İŞÇİNİN ÇALIŞMA YERİ: Çalışma izni başvurusu esnasında işveren tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına beyan edilen işyeri adresidir. Yabancı şahıs bu işyeri adresi dışında çalışamaz/çalıştırılamaz.

EMPLOYEE’S PLACE OF WORK: It is the workplace address declared by the employer to the Ministry of Labour and Social Security during the work permit application. The foreign person cannot work / be employed outside of this workplace address.

3. YAPILACAK İŞ VEYA GÖREV:  …………………………………………………………………….

    JOB OR DUTY TO BE DONE:        …………………………………………………………………………………

4. SÖZLEŞMENİN SÜRESİ : İşbu iş sözleşmesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından çalışma izni alınması halinde, çalışma izin belgesinde belirtilen tarihten itibaren ……….. sürelidir. Sözleşme, bitim tarihinde her hangi bir bildirim yapmaksızın kendiliğinden sona erer. İşçinin iş sözleşmesi sonunda da bu işyerinde çalışacak olması halinde iş sözleşmesinin yenilenerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına çalışma izni süre uzatım başvurusu yapılması ve izin alınması zorunludur.

DURATION OF THE CONTRACT: This employment contract is for ……….. (years, months, etc.) starting from the date specified in the work permit, in case the work permit is obtained from the Ministry of Labour and Social Security. The contract is terminated automatically on the expiry date without any notice. In the event that the employee will continue to work in this workplace after the end of the employment contract, it is obligatory to renew the employment contract and apply for a work permit extension to the Ministry of Labour and Social Security and obtain work permit.

5. İŞE BAŞLAMA TARİHİ: Çalışma izni belgesinde belirtilen başlangıç tarihidir.

    STARTING DATE OF EMPLOYMENT: It is the starting date specified in the work permit document.

6. ÜCRET: İşçinin aylık NET/BRÜT ücreti …………………………….TL’dir. İşçinin ücreti imza karşılığında kendisine ödenir.

SALARY: The monthly NET/GROSS salary of the employee is ……………………………. TRY. It is paid to him/her upon the signature.

7. İşçinin ve işverenin hak ve ödevleri ile işbu sözleşmede yer almayan hususlarda 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, yürürlükteki İş Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Regarding the rights and obligations of the employee and the employer as well as the matters not included in this contract, the provisions of the International Labour Force Law numbered 6735, the Labour Law in force and other relevant legislation shall apply.

8. 6735 sayılı Kanunun 23/9. maddesi uyarınca; İşveren veya işveren vekili, çalışma izni bulunmayan yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.

According to the Article 23/9 of the Law numbered 6735, the employer or employer’s representative is obliged to cover the accommodation expenses of the foreigner who does not have a work permit and, if any, his/her spouse and children, the expenses necessary for their return to their country and, if necessary, health expenses.

9. Çalışma izni geçerli olduğu süre zarfında (Geçici Koruma Altındakiler ve Uluslararası Koruma Başvuru Sahipleri hariç) ikamet izni yerine de geçer. İşveren yabancı şahsın sosyal güvenlik yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden sorumludur.

During the validity period of the work permit (Except for those Under Temporary Protection and International Protection applicants), it also stands for the residence permit. The employer is responsible for fulfilling the social security obligations of the foreign person.

10. İşbu belirli süreli iş sözleşmesi taraflarca okunarak ….. nüsha olarak imzalanmış olup, işveren işçiye iş ve ücret vermeyi, işçi de belirtilen şartlarla iş görmeyi karşılıklı olarak kabul, beyan ve taahhüt etmişlerdir.

This fixed-term employment contract has been read and signed by the parties as ….. copies, and it has mutually been accepted, declared and committed that the employer gives work and salary to the employee and the employee works under the specified conditions.

Tanzim tarihi/Issue date: …./…/20…

İŞVEREN/EMPLOYER

Ad Soyad – Kaşe – İmza / Name Surname – Stamp – Signature

YABANCI İŞÇİ/FOREIGN EMPLOYEE

Ad Soyad – İmza / Name Surname – Signature

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ EV HİZMETLERİ İŞ SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ 

BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ (EV HİZMETLERİ)

FIXED-TERM EMPLOYMENT CONTRACT (DOMESTIC WORK)

Aşağıda isim ve adresleri yazılı bulunan işveren ile işçi (yabancı şahıs) arasında, tamamen kendi istek ve serbest iradeleri ile ve aşağıda belirtilen şartlarla işbu “BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ” yapılmıştır. Taraflar bundan sonra “işveren” ve “işçi” olarak anılacaktır.

This “FIXED-TERM EMPLOYMENT CONTRACT” has been made between the employer and the employee (foreign person), whose names and addresses are written below, entirely of their own free will and with the conditions stated below. The parties will hereinafter be referred to as “employer” and “employee”.

1.  TARAFLAR

     PARTIES 

A) İŞVERENİN

     EMPLOYER’S

Adı Soyadı Name Surname	:
T.C. Kimlik no. T.R. ID no.	:
Konut Adresi Residential Address	:
Telefon no. ve E-posta Adresi Phone no. and E-mail	:

 B) İŞÇİNİN (YABANCI ŞAHSIN)

      EMPLOYEE’S (FOREIGN PERSON’S)

Adı Soyadı Name Surname	:
Baba Adı Father’s name	:	Doğum Yeri ve Tarihi Place and Date of Birth	:
Uyruğu Nationality	:	Pasaport no. Passport no.	:
Yurtdışı İkamet Adresi Abroad Residence Address	:	Telefon no. ve E-posta Adresi Phone no. and E-mail	:

2. İŞÇİNİN ÇALIŞMA YERİ: Çalışma izni başvurusu esnasında işveren tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına beyan edilen konut adresidir. Yabancı şahıs bu adres dışında çalışamaz/çalıştırılamaz.

EMPLOYEE’S PLACE OF WORK: It is the residential address declared by the employer to the Ministry of Labour and Social Security during the work permit application. The foreign person cannot work / be employed outside of this address.

3. YAPILACAK İŞ VEYA GÖREV:    Hasta Bakımı         Yaşlı Bakımı    Çocuk Bakımı

    JOB OR DUTY TO BE DONE:               Patient Care               Elderly Care         Child Care

4. SÖZLEŞMENİN SÜRESİ : İşbu iş sözleşmesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından çalışma izni alınması halinde, çalışma izin belgesinde belirtilen tarihten itibaren …………. sürelidir. Sözleşme, bitim tarihinde her hangi bir bildirim yapmaksızın kendiliğinden sona erer. İşçinin iş sözleşmesi sonunda da bu işyerinde çalışacak olması halinde iş sözleşmesinin yenilenerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına çalışma izni süre uzatım başvurusu yapılması ve izin alınması zorunludur.

DURATION OF THE CONTRACT: This employment contract is for ……….. (years, months, etc.) starting from the date specified in the work permit, in case the work permit is obtained from the Ministry of Labour and Social Security. The contract is terminated automatically on the expiry date without any notice. In the event that the employee will continue to work in this workplace after the end of the employment contract, it is obligatory to renew the employment contract and apply for a work permit extension to the Ministry of Labour and Social Security and obtain work permit.

5. İŞE BAŞLAMA TARİHİ: Çalışma izni belgesinde belirtilen başlangıç tarihidir.

STARTING DATE OF EMPLOYMENT: It is the starting date specified in the work permit document.

6. ÜCRET: İşçinin aylık NET/BRÜT ücreti …………………………….TL’dir. İşçinin ücreti imza karşılığında kendisine ödenir.

SALARY: The monthly NET/GROSS salary of the employee is ……………………………. TRY. It is paid to her/him upon the signature.

7. İşçinin ve işverenin hak ve ödevleri ile işbu sözleşmede yer almayan hususlarda 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, yürürlükteki İş Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Regarding the rights and obligations of the employee and the employer as well as the matters not included in this contract, the provisions of the International Labour Force Law numbered 6735, the Labour Law in force and other relevant legislation shall apply.

8. 6735 sayılı Kanunun 23/9. maddesi uyarınca; İşveren veya işveren vekili, çalışma izni bulunmayan yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.

According to the Article 23/9 of the Law numbered 6735, the employer or employer’s representative is obliged to cover the accommodation expenses of the foreigner who does not have a work permit and, if any, his/her spouse and children, the expenses necessary for their return to their country and, if necessary, health expenses.

9. Çalışma izni geçerli olduğu süre zarfında (Geçici Koruma Altındakiler ve Uluslararası Koruma başvuru sahipleri hariç) ikamet izni yerine de geçer. Yabancı şahsa ilişkin sosyal güvenlik yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden işveren sorumludur.

During the validity period of the work permit (Except for those Under Temporary Protection and International Protection applicants), it also stands for the residence permit. The employer is responsible for fulfilling the social security obligations of the foreign person.

10. İşbu belirli süreli iş sözleşmesi taraflarca okunarak ….. nüsha olarak imzalanmış olup, işveren işçiye iş ve ücret vermeyi, işçi de belirtilen şartlarla iş görmeyi karşılıklı olarak kabul, beyan ve taahhüt etmişlerdir.

This fixed-term employment contract has been read and signed by the parties as ….. copies, and it has mutually been accepted, declared and committed that the employer gives work and salary to the employee and the employee works under the specified conditions.

Tanzim tarihi/Issue date: …./…/20…

İŞVEREN/EMPLOYER Ad Soyad – İmza / Name Surname – Signature

YABANCI İŞÇİ/FOREIGN EMPLOYEE Ad Soyad – İmza / Name Surname – Signature

ÇALIŞMA İZNİ İPTALİ/SONLANDIRMA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞINA

(Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü)

Emek Mahallesi, Bosna Hersek Cd. No:29, 06490 Çankaya / Ankara

Bakanlığınızın  ……………….. tarih ve ………………… numaralı çalışma izni ile istihdam etmekte bulunduğum/bulunduğumuz …………….. uyruklu …………… ……………….. isimli yabancının iş akdine ……………………. tarihi itibarı ile son verdiğim/ verdiğimiz için bahse konu çalışma izninin iptal edilmesini arz ederim./ederiz.

                   

                İşveren/Şirket yetkilisi

İsim / İmza / Görev

(Şirket Kaşesi)

Konut/Şirket Adresi   :

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ HARÇLARI

Çalışma izni alınabilmesi için belirli harç ve kart bedeli ödenmesi zorunludur. Harç miktarları her yıl değişmektedir ve izin süresine göre farklılık gösterir. Örneğin:

• 1 yıllık çalışma izni için harç,

• 2 yıllık veya 3 yıllık çalışma izinleri için daha yüksek harç,

• Kart basım ücreti,

Harç yatırılmadığı sürece izin geçerli sayılmaz.

ÇALIŞMA İZNİ OLAN YABANCILARIN HAKLARI

Türkiye’de yabancıların yasal olarak çalışabilmeleri için çalışma izni almaları zorunludur. Çalışma izni, sadece bir işyerinde çalışmaya olanak tanıyan resmi bir belgeden ibaret değildir; aynı zamanda yabancılara birçok sosyal ve hukuki hak da kazandırır.

Sosyal Güvenlik Hakları: Çalışma izni olan yabancılar, Türk vatandaşları gibi Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlı olmak zorundadır. Bu sayede emeklilik hakkı, sağlık hizmetlerinden yararlanma, iş kazası ve meslek hastalığı güvencesi, işsizlik ödeneği gibi sosyal güvenlik haklarından faydalanabilirler.

Ücret ve Çalışma Koşullarında Eşitlik: Çalışma izni sahibi yabancılar, Türk İş Kanunu hükümlerine tabidir. Aynı işi yapan Türk çalışanlarla eşit ücret alma hakkı, fazla mesai, izin, tatil ve yıllık izin haklarından yararlanma, işyerinde haksızlığa uğradığında iş mahkemelerine başvurma haklarına sahiptirler.

Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma: Çalışma izni olan yabancılar SGK’ya dahil olduklarından, kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler devlet hastanelerinde ücretsiz sağlık hizmeti alabilir, özel hastanelerde de indirimli hizmetlerden faydalanabilir.

Eğitim ve Aile Hakları: Çalışma izni, yabancıların Türkiye’de daha güvenceli bir yaşam sürmesini sağlar.

İkamet Hakkı: Çalışma izni aynı zamanda yabancının Türkiye’de yasal olarak oturma hakkı da verir. Yani ayrıca ikamet izni başvurusu yapmasına gerek kalmaz. Çalışma izni süresi, yabancının ikamet süresi olarak kabul edilir.

İş Güvencesi:  Çalışma izni olan yabancılar, iş sözleşmelerinde haksız feshe karşı korunurlar. İşten çıkarılmaları halinde kıdem ve ihbar tazminatı hakları vardır. Ayrıca işverenin sigortasız çalıştırması yasaktır ve ağır yaptırımları vardır.

SONUÇ

Yabancı çalışma izni, Türkiye’de yabancıların yasal olarak çalışabilmesi için en temel belgedir. Doğru evraklarla, mevzuata uygun şekilde yapılan başvurular kısa sürede sonuçlanmakta ve yabancıların Türkiye ekonomisine katkı sağlamaları mümkün olmaktadır. İzin sürecinde yapılan hatalar ise red, iptal veya cezai yaptırımlarla karşılaşmaya yol açabilir. Bu nedenle sürecin dikkatle yürütülmesi, gerektiğinde uzman hukukçulardan destek alınması tavsiye edilir.