hizmet-tespit-davasi

HİZMET TESPİT DAVASI (2025)

Hizmet tespit davası, iş sözleşmesi ile çalışan işçinin SGK’ya bildirilmemesi veya prim tutarının eksik gösterilmesi gibi durumlarda işçinin sigorta bildiriminin gerçeğe uygun hale getirilmesidir. Hizmet tespit davası dava dilekçesi örneğine buradan ulaşabilirsiniz.

Hizmet Tespit Davası Nedir?

Hizmet tespit davası, hizmet sözleşmesi kapsamında sigortalı şekilde çalıştırılması gereken işçinin sigorta bildirimi yapılmaksızın çalıştırıldığı veya sigorta primlerinin olması gerekenden daha düşük tutardan yatırıldığı durumlarda eksik bildirilen kısmın mahkeme yoluyla tespit edilmesi amacıyla açılan davadır. Bu dava neticesinde mahkeme tarafından hizmet tespitine karar verilirse mahkemece tespiti yapılan sigortalılık süresi ve aylık kazanç toplamları işçinin prim ödeme gün sayısı bakımından dikkate alınır.

Hizmet Tespit Davası Hangi Durumlarda Açılabilir?

Hizmet tespit davası açılabilmesi için ya SGK’ya bildirimde bulunulmamış olması ya da kuruma yapılan bildirimin çalışma süresi veya ücret yönünden düşük gösterilmiş olması gerekmektedir.

Hizmet Tespit Davası Zamanaşımı (Hizmet Tespit Davası Hak Düşürücü Süre)

Hizmet tespit davası, işçinin işten ayrıldığı yılın sonundan başlayarak beş yıllık hak düşürücü süreye tabidir. Kanunda bahsedilen beş yıllık süre tespitin yapılabileceği süreyi değil davanın açılabileceği süreyi belirtmektedir. Dolayısıyla tespiti istenen dönemin 5 yıllık süre içerisinde bulunması şart değildir. Örneğin 15 Şubat 2024 yılında işten ayrılan işçi bakımından hak düşürücü süre 31 Aralık 2024 tarihinde işlemeye başlayacaktır. İşçinin hizmet tespit davası açabileceği son tarih ise 31 Aralık 2029’dur.

Kanunda belirtilen beş yıllık hak düşürücü süre, işçinin işe başladığına ilişkin bildirim yapılmadığı durumlarda geçerlidir. İşveren tarafından işçinin işe giriş bildirgesinin SGK’ya verilmiş olması durumunda beş yıllık hak düşürücü süre söz konusu olmayacaktır. Dolayısıyla yalnızca primin düşük gösterildiği durumlarda açılacak hizmet tespit davasının hak düşürücü süreye tabi olmadığı söylenebilir. Bu sebeple hizmet tespit davası zamanaşımı ile kastedilen aslında 5 senelik hak düşürücü süredir.

Hizmet Tespit Davası Zamanaşımı İstisnaları (Hizmet Tespit Davası Hak Düşürücü Süre İstisnaları)

Hizmet tespit davaları bakımından geçerli beş yıllık hak düşürücü süre mahkeme tarafından mutlak şekilde uygulanmayıp birtakım istisnaları bulunmaktadır. Örneğin işçinin çalıştığına ilişkin SGK’ya bildirimde bulunulmasa dahi müfettiş incelemesi ile işçinin çalıştığının tespit edilmesi, sigortalının primlerinin işverenden icra yoluyla tahsil edilmesi, işçilik alacaklarına ilişkin aynı dönemi kapsayan kesinleşmiş yargı kararlarının bulunması gibi durumlarda beş yıllık hak düşürücü süre uygulama alanı bulmayacaktır.

Hizmet tespit davası bakımından zamanaşımı değil hak düşürücü süre uygulanır. Davalı iş yeri ya da SGK, süre itirazı yapmasa da mahkeme tarafından kendiliğinden süre aşımı olup olmadığı kontrol edilecektir. Bu sebeple hizmet tespit davası zamanaşımı istisnası ile kastedilen aslında hak düşürücü sürenin istisnalarıdır.

İşçinin Ölmesi Durumunda Hizmet Tespit Davası Açılabilir mi?

Kendi adına hizmet tespiti yapılacak işçinin ölmesi durumunda mirasçılar tarafından dava açılmasında hukuki yarar olduğu kabul edilir. İşçinin iş sözleşmesi sona ermeden ölmesi durumunda mirasçılar tarafından ölüm tarihi itibariyle beş yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. İşçinin iş sözleşmesi sona erdikten sonra hak düşürücü süre içerisinde henüz hizmet tespit davası açılmadan ölmesi durumunda ise ölüm tarihi itibariyle mirasçılar lehine yeni bir 5 yıllık hak düşürücü süre başlamaktadır.

1999 Öncesi Hizmet Tespit Davası

1999 yılı ve öncesinde çalışma yapan ancak işbu çalışmaları SGK’ya hiç bildirilmeyen veya gerçeğe aykırı şekilde bildirilen kişiler hizmet tespit davası ile bu dönemde yapmış oldukları çalışmalarının tespitini talep edebilirler.

1999 Öncesi Hizmet Tespit Davası Zamanaşımı 

Hizmet tespit davaları bakımından geçerli beş yıllık hak düşürücü süre mahkeme tarafından mutlak şekilde uygulanmayıp birtakım istisnaları bulunmaktadır. Örneğin işçinin çalıştığına ilişkin SGK’ya bildirimde bulunulmasa dahi müfettiş incelemesi ile işçinin çalıştığının tespit edilmesi, sigortalının primlerinin işverenden icra yoluyla tahsil edilmesi, işçilik alacaklarına ilişkin aynı dönemi kapsayan kesinleşmiş yargı kararlarının bulunması gibi durumlarda beş yıllık hak düşürücü süre uygulama alanı bulmayacaktır.

Hizmet Tespit Davası EYT İlişkisi

İşçilerin EYT’den yararlanabilmeleri için birtakım koşulları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu koşullardan en önemlileri işçilerin belirli bir prim gün sayısına ulaşmaları ve 08.09.1999 tarihinden önce sigorta girişlerinin bulunmasıdır. Hizmet tespit davası ile her iki şarta ilişkin de tespit yapılabilecek olup EYT’den yararlanamayan işçilerin yararlanmaları sağlanabilmektedir.

Sigortalılık Tescil ve Hizmet Kaydı Tespiti​

İş yerinde çalışmasına rağmen hakkında SGK’ya bildirimde bulunulmayan işçi hizmet tespit davası ile sigortalılığını baştan itibaren tescil ettirebilir. Hakkında SGK’ya hiçbir bildirim yapılmamış işçi bakımından hizmet tespit davasının beş yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğu unutulmamalıdır.

Hizmet Tespit Davası Nasıl İspat Edilir?

Hizmet tespit davasında taraflar iddiasını her türlü yasal delil ile ispatlayabilir. Yazılı delil bulunmaması durumunda iddia tanık ile dahi ispatlanabilecektir. Taraflardan birinin yazılı delil sunması durumunda ise “eşdeğer delil ile ispat ilkesi” uyarınca karşı taraf iddiasını ancak eşdeğer bir yazılı delil ile ispatlayabilmektedir.

Hizmet tespiti kamu düzenindendir. Dolayısıyla hakim davaya ilişkin delilleri resen toplayacaktır. Bu bakımdan tarafların bu yönde talepleri olmasa dahi hakim resen iş yeri kayıtlarını celbedecek, SGK kayıtlarını inceleyecek, iş yerinde aynı dönem çalışmış kişileri tanık sıfatıyla dinleyecektir. Buna karşılık dava, işveren ve SGK tarafından kabul edilmiş olsa dahi maddi gerçeğe ulaşmak amaçlandığından hakim iddiaların gerçekliğini araştıracaktır. Yine hizmet tespit davalarının kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle yemin delili bu dava özelinde kullanılamamaktadır.

Hizmet Tespit Davası İçin Tanık Yeterli Mi?

Hizmet tespit davasında taraflar iddiasını her türlü yasal delil ile ispatlayabilir. Bu bakımdan tanık beyanları ile dahi iddia ispat edilebilir. Taraflardan birinin yazılı delil sunması durumunda ise “eşdeğer delil ile ispat ilkesi” uyarınca karşı taraf iddiasını ancak eşdeğer bir yazılı delil ile ispatlayabilmektedir. Bu bakımdan tanık ifadelerinin ispat için yeterli olduğu söylenebilirse de karşı tarafça yazılı delil sunulması durumunda salt tanık beyanlarına dayalı olarak davanın kazanılması mümkün değildir.

Hizmet Tespit Davası Arabuluculuk

İş hukuku kapsamında açılacak birtakım davalarda dava öncesi zorunlu arabuluculuk dava şartı olarak öngörülmüştür. Her ne kadar iş hukukuna ilişkin bir dava ise de hizmet tespit davası bakımından zorunlu arabuluculuk dava şartı bulunmamaktadır. İşbu dava, kamu düzenine ilişkin olduğu için tarafların dava konusu üzerinde serbestçe tasarrufta bulunma imkânı bulunmamaktadır. Zira açıldıktan sonra dava, davalı ve SGK tarafından dava kabul edilse dahi hakimin yargılamayı sonlandırmayıp maddi gerçeği araştırması da bu hususla bağlantılıdır.

Hizmet Tespit Davası Dava Şartları

Hizmet tespit davasında usul hukukuna ilişkin olarak yargı yetkisi, yargı yolu, görev, kesin yetki, taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve husumet gibi dava şartları bulunmaktadır. Bunun yanında işbu davaya özgü olarak hukuki ilişki ve hukuki yarar dava şartları karşımıza çıkmaktadır.

Hukuki ilişki dava şartı, taraflar arasında davacının sigortalı olmasını gerektirir bir iş ilişkisi bulunmasıdır. Hukuki yarar ise mahkemece davaya konu tespitin yapılmasında davacının korunmaya değer bir hukuki menfaatinin bulunması gerekliliğini ifade eder.

Hizmet Tespit Davası Kime Karşı Açılır?

Kanunda belirtildiği üzere hizmet tespit davaları, işverene karşı açılmalıdır. Açıldıktan sonra dava, mahkeme tarafından resen SGK’ya ihbar edilmektedir. Nihayetinde işbu davada işveren davalı taraf, SGK ise feri müdahil konumundadır.

Dava açılmadan önce gerçek kişi işverenin ölmüş olması durumunda dava işverenin mirasçılarına karşı açılmalıdır. Alt işverenlik ilişkisinin bulunduğu durumlarda ise dava işçiyi fiilen çalıştıran işverene karşı açılabileceği gibi her iki işverene karşı da açılabilecektir.

Prime Esas Kazancın Tespiti Davası ile Hizmet Tespit Davası Farkı

Prime esas kazancın tespiti davası ile hizmet tespit davası esasen çok benzer davalar olup her iki davada da gerçek vaziyetin tespiti talep edilmektedir. Hizmet tespit davası olarak adlandırılan dava genel olarak işçinin sigortasının hiç başlatılmadığı veya geç başlatıldığı durumlarda eksik kalan sürenin tespiti amacıyla açılmaktadır. Prime esas kazancın tespiti davası ise işçinin SGK’ya bildirilen prime esas kazancının düşük gösterildiği durumlarda gündeme gelmektedir. İşbu davalar benzer konulara ilişkin olup yargılama usullerinin de aynı olması nedeniyle uygulamada her iki dava da hizmet tespit davası olarak anılmaktadır.D

Pandemi Dönemi Hizmet Tespit Davası (Kısa Çalışma Ödeneği Hizmet Tespit Davası)

Pandemi döneminde iş verenler kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak amacıyla fiilen çalıştırdığı işçilerin sigorta girişlerini yapmamıştır. Bu sayede kısa çalışma ödeneğinden yararlanan iş verenler, fiili çalışması olmasına rağmen işçilerin sigorta haklarını sağlamamıştır. Uygulamada sıkça denk gelinen bu durum karşısında pandemi döneminde çalışan ancak sigorta girişi yapılmayan işçiler, hizmet tespit davası açabilir. Bu durumlarda işçiler maaşlarını elden aldığı için çalıştığını ispat etmesi gerekir.

Hizmet Tespit Davası EYT

İşçilerin EYT’den yararlanabilmeleri için birtakım koşulları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu koşullardan en önemlileri işçilerin belirli bir prim gün sayısına ulaşmaları ve 08.09.1999 tarihinden önce sigorta girişlerinin bulunmasıdır. Hizmet tespit davası ile her iki şarta ilişkin de tespit yapılabilecek olup EYT’den yararlanamayan işçilerin yararlanmaları sağlanabilmektedir. EYT hizmet tespit davası ile sağlanabilir.

Sigortalılık Tescil Ve Hizmet Kaydı Tespiti​

Sigortalılık tescil ve hizmet kaydı tespiti davası aslında yukarıda ve aşağıda detaylıca bahsedilen hizmet tespit davasına ilişkin hususlardır. Sigortalılık tescil ve hizmet kaydı tespiti için işçi dava açabilmektedir.

Sigorta Girişi Yapılıp Primi Ödenmeyen İşçiler​ Ne Yapmalı ? 

Sigorta girişi yapılıp primi ödenmeyen işçiler, hizmet tespit davası açamaz. Aylık olarak sigorta girişleri yapılan anca primi ödenmeyen işçiler için SGK işverene icra takibi yapmaktadır.

Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası 2023-2024-2025

İşyerinde sigortasız işçi çalıştıran işverene, tespit halinde 2023 yılında 1 ay  için 10.008 TL ceza uygulanır.

İşyerinde sigortasız işçi çalıştıran işverene, tespit halinde 2024 yılında 1 ay için 20.516 TL ceza uygulanır.

İşyerinde sigortasız işçi çalıştıran işverene, tespit halinde 2025 yılında 1 ay için 20.516 TL ceza uygulanır.

Sigortasız işçi çalıştıran işverene ayrıca her 1 yıl için asgari ücretin 38 katı ceza kesilmektedir.

SIK SORULAN SORULAR

  • EYT için hizmet tespit davası açılabilir mi?

EYT düzenlemesinden faydalanabilmek için işçinin 08.09.1999 tarihinden önce sigorta girişinin bulunması ve belirli bir prim gün sayısına ulaşması gerekmektedir. Hizmet tespit davası ile kişinin bu tarihten önce çalışmaya başladığı veya prim gün sayısının yeterli seviyeye geldiği tespit edilirse işçi EYT’den yararlanarak emekli olabilecektir.

  • Hizmet Tespit Davası Kazanan Var mı​? Nasıl Kazanılır?

Yürütülen yargılama neticesinde hakim hizmet tespit davası bakımından davacının iddia ettiği çalışmaları yaptığına kesin olarak kanaat getirirse ve bu çalışmaların SGK’ya bildirilmediğini tespit ederse davanın kabulüne karar verir. Dava, genel manada tanıkla dahi ispatlanabilecek olup hakim tarafından resen delil toplaması da yapılabilmektedir.

  • Hizmet Tespiti Davasını Mirasçılar Açabilir mi?

Hizmet tespit davası açma hakkına sahip işçinin ölmesi durumunda mirasçıların dava açmakta hukuki yararlarının bulunduğu kabul edilir. Mirasçılar, işçinin öldüğü tarihten itibaren beş yıl içinde hizmet tespit davası açma hakkına sahiptir.

  • Hizmet Tespit Davasında Mahkeme Ne Karar Verir?

Hizmet tespit davası neticesinde mahkeme kabul kararı ile davacının iddia ettiği dönem bakımından SGK’ya bildirilmemiş veya eksik bildirilmiş hizmeti bulunduğunu tespit eder. Dava neticesinde tespiti yapılan hususlar işçinin sigortalılık süresini ve yatırılan prim miktarını etkileyebilmektedir.

  • Hizmet Tespit Davası ile İşçilik Alacakları Davası Birlikte Açılabilir Mi?

Hizmet tespit davası ile işçilik alacakları davası birlikte açılamaz. İşbu davalar birlikte açıldığı takdirde mahkeme dosyaları tefrik ederek ayıracak ve iki ayrı dava olarak inceleyecektir.

  • Emekliler Hizmet Tespit Davası Açabilir Mi?

Hizmet tespiti ile emeklilerin sigortalı gün sayısı ve prim miktarının artması mümkün olduğu için hukuki yararlarının bulunduğu kabul edilir. Bu bakımdan emekliler de hizmet tespit davası açabilmektedir.

  • İşten Ayrılmadan Hizmet Tespit Davası Açılabilir Mi?

Hizmet tespit davası açabilmek için işten ayrılma zorunluluğu bulunmamaktadır. Dava iş ilişkisi devam ederken açılabilir.

  • Hizmet Tespit Davalarında Yazılı Belge Şart Mı?

Hizmet tespit davasında yazılı belge şart olmayıp iddialar tanık ile ispatlanabilmektedir. Ancak karşı tarafın yazılı belge sunması durumunda ispatın eşdeğer belge ile yapılması gerekmektedir.

  • Hizmet Tespit Davası Ne Kadar Sürer ? 

Hizmet tespit davaları ortalama 6 ay ile 18 ay arasında sürmektedir. Avukatla temsil edilmeyen dosyalarda bu sürelerinde 3-4 yılı bulduğuna sıkça denk gelinmektedir.

  • Hizmet Tespit Davası Avukat

Hizmet tespit davası, hukuki bilgi ve deneyim gerektiren karmaşık bir işlemdir. Bu nedenle, süreç boyunca bir avukattan destek almak tarafların hak kaybını önlemek açısından önemlidir. Alanında uzman bir avukat, dava dilekçesinin hazırlanması, delil dilekçesi ve mahkeme süreçlerinin yönetimi gibi aşamalarda profesyonel destek sağlar. Hizmet tespit davası avukat ile yürütülmesi önerilen bir dava türüdür.

  • Hizmet Tespit Dava Masrafları

Hizmet tespit davası masrafları 2025 yılı için ortalama 5.000,00 TL ile 15.000,00 TL arasındadır. Hizmet tespit dava masrafları açılacak olan davanın türüne, davalı ve davacı sayısına, keşif ve bilirkişi gerekliliğine göre değişmektedir. Hizmet tespit dava masrafını buraya tıklayarak hesaplayabilirsiniz.