Okuma Süresi: 7 dakika

 https://baf.av.tr/izaha-davet-nedir/

İZAHA DAVET NEDİR? – VERGİDE İZAHA DAVET

(2024)

Vergi incelemeleri, Türkiye’de vergi mükelleflerinin mali yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini denetlemek amacıyla vergi idaresi tarafından yürütülen bir süreçtir. Vergi incelemesi, mükellefin beyan ettiği gelir, gider ve diğer mali bilgilerin doğruluğunu ve dürüstlüğünü teyit etmek için yapılan bir denetimdir. Bu süreçte mükellef, beyan ettiği bilgilerle ilgili bir hata, eksiklik veya uyumsuzluk olup olmadığını açıklamakla yükümlüdür. Bu noktada “izaha davet” mekanizması devreye girer. İzaha davet, mükellefin beyanlarıyla ilgili açıklama yapmasına olanak tanıyan bir süreçtir. İzaha davet nedir sorusu detaylı olarak açıklanmıştır.

Bu makalede, vergi incelemesi, izaha davet nedir, bu yazının neden gönderildiği ve mükellefin bu süreçte nasıl hareket etmesi gerektiği konuları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

İzaha davet vergi incelemesinden önceki son çıkıştır. Kayıt dışı çalışılıp çalışılmadığı, gider miktarlar, hesap hareketleri, iç koordinasyon kararları, mükellefin konumu, beyanname usulsüzlükleri vb. ciddi şekilde vergi cezasını değiştirebilecek faktörler bulunmaktadır. Bu sebeple inceleme sırasında uzman bir kişiden destek almayan mükelleflerin 2-3 kat fazladan para cezasına maruz kaldığı, hatalı süreçler sebebiyle geri dönülemez cezalara maruz kaldığına sıkça denk gelinmektedir. 

2. Vergi İncelemesi Nedir?

Vergi incelemesi, vergi idaresinin, mükellefin beyan ettiği vergi matrahının doğruluğunu kontrol etmek amacıyla gerçekleştirdiği denetim faaliyetidir. Vergi incelemesi, vergi beyannameleri, defterler, belgeler ve diğer mali evraklar üzerinde yapılır. Bu inceleme, vergi daireleri veya Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ilgili birimleri tarafından yürütülür. Vergi incelemesi sırasında mükellefin vergi yükümlülüklerini tam ve doğru bir şekilde yerine getirip getirmediği incelenir.

Vergi incelemesi iki aşamadan oluşur: birincisi, vergi idaresinin rutin kontrolleri ve analizleri sonucunda tespit edilen uyumsuzluklar; ikincisi ise, vergi mükellefinin beyanlarında tespit edilen hatalar, eksiklikler veya yanlışlıklar. Bu iki aşamadan biri veya her ikisi de mükellefin izaha davet edilmesiyle sonuçlanabilir.

3. İzaha Davet Nedir?

İzaha davet, vergi idaresi tarafından mükellefe gönderilen ve mükellefin vergi beyanlarında tespit edilen uyumsuzluklar hakkında açıklama yapmasını talep eden bir yazıdır. İzaha davet, vergi incelemesi sürecinin bir parçası olarak değerlendirilir ve mükellefin beyanlarında tespit edilen uyumsuzlukları açıklamasına imkan tanır.

İzaha davet süreci, mükellefin vergi yükümlülüklerini yerine getirirken farkında olmadan yapmış olabileceği hataları düzeltme şansı tanır. Bu süreç, vergi mükellefinin vergisel yükümlülüklerini yerine getirirken hata yapmasının önüne geçmeyi amaçlar. İzaha davet süreci, mükellefin tespit edilen uyumsuzlukları açıklaması ve gerekli belgeleri sunması için bir fırsat sunar.

4. İzaha Davet Yazısı Nedir?

İzaha davet yazısı, vergi idaresi tarafından mükellefe gönderilen resmi bir yazıdır. Bu yazıda, mükellefin beyanlarında tespit edilen uyumsuzluklar, eksiklikler veya hatalar belirtilir ve mükelleften bu durumla ilgili açıklama yapması istenir. İzaha davet yazısı, vergi mükellefine yönelik olarak bir vergi incelemesi başlatılmadan önce gönderilir. Bu yazı, mükellefe vergi idaresinin tespit ettiği sorunlar hakkında bilgi verir ve mükellefin bu sorunları açıklamasını talep eder.

İzaha davet yazısında belirtilen uyumsuzluklar genellikle aşağıdaki konularda olabilir:

 Gelir Beyanları: Mükellefin gelir beyanlarında eksiklik veya hata tespit edilmesi.
Gider Beyanları: Giderlerin yanlış beyan edilmesi veya belgelenmemiş giderler.
Vergi Matrahı: Vergi matrahının eksik veya yanlış beyan edilmesi.
Vergisel Avantajlar: Vergisel avantajların yanlış kullanılması veya gereksiz yere talep edilmesi.

İzaha davet yazısı, mükellefe vergi incelemesi başlatılmadan önce bir uyarı niteliği taşır ve mükellefin durumu düzeltmesine imkan tanır.

5. İzaha Davet Yazısı Neden Gönderilir?

Vergi idaresi, izaha davet yazısını çeşitli nedenlerle gönderebilir. Bu nedenler, genellikle mükellefin vergi beyanlarında tespit edilen hatalar, eksiklikler veya uyumsuzluklarla ilgilidir. İzaha davet yazısının gönderilme nedenleri şunlar olabilir:

Vergi Matrahında Uyumsuzluk: Vergi idaresi, mükellefin beyan ettiği vergi matrahında tespit ettiği uyumsuzluklar nedeniyle izaha davet yazısı gönderir. Bu uyumsuzluklar, gelir, gider veya diğer mali kalemlerdeki hatalar olabilir.
Beyanlarda Eksiklik: Mükellefin beyanlarında eksiklik veya hatalar tespit edilmesi durumunda, vergi idaresi mükellefi izaha davet eder. Bu durumda, mükellefin beyanlarını düzeltmesi beklenir.
Vergi Avantajlarının Yanlış Kullanımı: Mükellefin vergisel avantajları yanlış kullanması veya gereksiz yere talep etmesi durumunda, vergi idaresi izaha davet yazısı gönderir. Bu durumda, mükellefin yanlış kullanımın nedenini açıklaması beklenir.
Vergi İadesi Talebi: Mükellefin vergi iadesi talebinde bulunması durumunda, vergi idaresi bu talebi inceleyebilir ve izaha davet yazısı gönderebilir. Vergi iadesi talebinde bulunurken yapılan hatalar veya eksiklikler nedeniyle izaha davet yazısı gönderilebilir.

6. VUK 370 İzaha Davet Durumunda Ne Yapmalıyım?

VUK 370 izaha davet yazısı aldığınızda, bu durumu ciddiye almanız ve gereken adımları atmanız önemlidir. İzaha davet yazısını aldıktan sonra, yazıda belirtilen uyumsuzlukları dikkatlice inceleyin. Vergi idaresi, beyanlarınızda tespit ettiği hataları ve eksiklikleri açık bir şekilde belirtir. Bu nedenle, yazıyı dikkatlice okuyarak tespit edilen sorunları anlamaya çalışın. İzaha davet yazısında belirtilen uyumsuzlukları açıklayabilmek için gerekli belgeleri hazırlayın. Bu belgeler, gelir beyanları, gider belgeleri, defterler ve diğer mali evraklar olabilir. Belgelerinizi dikkatlice hazırlayarak vergi idaresine sunmaya hazır hale getirin. İzaha davet yazısına belirlenen süre içerisinde cevap vermeniz gerekmektedir. Vergi idaresi, izaha davet yazısında belirtilen uyumsuzluklarla ilgili açıklamanızı talep eder. Bu nedenle, belirlenen süre içerisinde vergi idaresine gerekli açıklamayı yapmanız önemlidir.

7. İzaha Davet Durumunda Bilgi ve Belge Sunmazsam Ne Olur?

İzaha davet yazısına cevap vermemek veya gerekli bilgi ve belgeleri sunmamak ciddi sonuçlar doğurabilir. Vergi idaresi, izaha davet yazısına cevap vermeyen veya gerekli belgeleri sunmayan mükellefler için çeşitli yaptırımlar uygulayabilir. Bu yaptırımlar şunlar olabilir:

Vergi İncelemesi Başlatılması: İzaha davet yazısına cevap vermeyen mükellefler için vergi idaresi vergi incelemesi başlatabilir. Bu durumda, mükellefin beyanları daha ayrıntılı bir şekilde incelenir ve vergi yükümlülükleri yeniden değerlendirilir.
Vergi Cezası: İzaha davet yazısına cevap vermeyen mükellefler, vergi idaresi tarafından cezalandırılabilir. Bu cezalar, vergi matrahının eksik beyan edilmesi, vergisel avantajların yanlış kullanılması veya vergi kaçırma gibi durumlarda uygulanabilir. Vergi cezası, mükellefin beyanlarında tespit edilen hataların düzeltilmemesi durumunda uygulanır ve ciddi mali yükümlülükler doğurabilir.

Faiz Yükümlülüğü: Vergi idaresi, izaha davet yazısına cevap vermeyen mükellefler için faiz uygulayabilir. Beyanlarda eksik veya yanlış vergi matrahı nedeniyle tahakkuk ettirilmeyen vergiler için gecikme faizi işletilebilir. Bu durum, mükellef için ek maliyet anlamına gelir.

Kanuni Takip: İzaha davet yazısına cevap vermeyen ve gerekli belgeleri sunmayan mükellefler hakkında vergi idaresi yasal süreç başlatabilir. Bu süreç, vergi mükellefinin vergi borçlarını zorunlu olarak tahsil etmeye yönelik adımları içerir. Mükellefin banka hesaplarına, mal varlıklarına veya gelirlerine haciz konulabilir.

İtibar Kaybı: İzaha davet sürecini ciddiye almamak, mükellefin hem vergi idaresi nezdindeki itibarını zedeler hem de kamuoyunda olumsuz bir imaj yaratabilir. Vergi ile ilgili sorunlar, iş ilişkilerinde ve ticari itibarın korunmasında olumsuz sonuçlar doğurabilir.

8. İzaha Davet Yazısı Tebliğ Edildi: Ne Yapmalıyım?

İzaha davet yazısının tebliğ edilmesi, mükellef için önemli bir sürecin başlangıcını işaret eder. Bu yazının tebliğ edilmesi durumunda atılması gereken adımlar şunlardır:

1. Süreyi Takip Edin: İzaha davet yazısında belirtilen süreyi dikkatlice takip edin. Vergi idaresi, mükellefe belirli bir süre tanır ve bu süre içinde izaha cevap verilmesi beklenir. Süreyi kaçırmak, vergi incelemesi ve diğer olumsuz sonuçlarla karşılaşma riskini artırır.

2. Yazının İçeriğini Anlayın: İzaha davet yazısının içeriğini ve belirtilen uyumsuzlukları tam olarak anlamak için gerekirse bir uzmanla görüşün. Yazıda belirtilen sorunları ve bunların nasıl çözümlenebileceğini anlamak, süreci daha doğru yönetmenizi sağlar.

3. Belgeleri Gözden Geçirin: İzaha davet yazısında belirtilen konularla ilgili belgelerinizi gözden geçirin. Gelir ve gider beyanları, defterler, faturalar ve diğer mali evraklar bu süreçte önemli bir rol oynar. Belgelerin eksiksiz ve doğru olduğundan emin olun.

4. Profesyonel Yardım Alın: İzaha davet sürecinde bir vergi hukuku avukatından profesyonel yardım almak, süreçte hata yapma riskini azaltır. Uzmanlar, gerekli açıklamaları ve belgeleri hazırlamanızda size rehberlik edebilir.

5. İzahınızı Hazırlayın: İzaha davet yazısına verilecek cevabı dikkatlice hazırlayın. Yazıda belirtilen uyumsuzlukları, belgelerle destekleyerek ve net bir şekilde açıklayarak izah edin. İzaha verilecek cevabın tutarlı, anlaşılır ve belgelerle desteklenmiş olması önemlidir.

6. Vergi İdaresine Sunun: İzaha davet yazısına hazırladığınız cevabı ve gerekli belgeleri belirtilen süre içinde vergi idaresine sunun. Cevabınızın resmi olarak teslim edildiğinden ve kaydedildiğinden emin olun. Bu süreçte, vergi idaresi ile iletişimde kalmak ve süreci takip etmek faydalı olacaktır.

9.İzaha Davet Süreci ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

İzaha davet süreci, mükellefler için hem bir fırsat hem de potansiyel riskler barındıran bir süreçtir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

Ciddiyetle Ele Alın: İzaha davet yazısını hafife almamak ve süreci ciddiyetle ele almak çok önemlidir. İzaha davet sürecini doğru yönetmek, olası vergi incelemesi ve ceza riskini azaltabilir.

Zamanında Hareket Edin: Vergi idaresinin belirttiği süre içinde gerekli cevabı vermek ve belgeleri sunmak esastır. Zamanında yapılmayan işlemler, daha ciddi sorunlara yol açabilir.

Belgelerinizi Düzenli Tutun: Vergi beyanları ile ilgili belgelerin düzenli ve eksiksiz olması, izaha davet sürecinde büyük bir avantaj sağlar. Belgelerinizi sürekli güncel ve düzenli tutarak olası sorunların önüne geçebilirsiniz.

Profesyonel Destek Arayın: İzaha davet sürecinde bir uzmandan destek almak, sürecin doğru ve etkili bir şekilde yürütülmesini sağlar. Vergi hukuku konusunda uzmanlaşmış avukatlar bu süreçte size rehberlik edebilir.

10. İzaha Davet Müessesesi

İzaha davet müessesesi vergi daireleri tarafından sıkça uygulanan bir süreçtir. İzaha davet müessesesi  ile kastedilen vergi mükellefleri için vergi beyanlarında tespit edilen uyumsuzlukları düzeltme ve açıklama yapma fırsatıdır. Bu sebeple izaha davet müessesesi sıkı takip edilirse birçok problem zarar ortaya çıkmadan çözülebilir.

11.İzah Sonrası Değerlendirme ve İzahın Reddi

İzah sonrası izah kabul edilirse sorun ortadan kalkmış olur. Komisyon, mükellef tarafından yapılan itirazı yerinde görmezse ya da yetersiz görürse tebligat göndererek aşağıdaki işlemleri yapması talep edilir. Bu şartlar sağlanırsa vergi ziyaı cezası %20 ile sınırlı olur ve indirim uygulanır.

  • Beyan edilmeyen vergi beyannamelerini komisyona sunmalıdır.
  • Beyannamelerdeki eksiklik veya hataları tamamlayıp düzeltmelidir.
  • Vergi geç ödendiği için hesaplanacak gecikme zammını da ödemelidir.

Beyanname verilmezse ya da verilen beyanname yetersiz olduğu ve komisyon tarafından tespit edilen vergi ziyaının doğru olduğu kanaatine varılırsa kişi takdir komisyonuna sevk edilir.

Yine takdir komisyonunun belirlediği bedel ile beyan edilen bedel arasında fark varsa yine takdir komisyonuna sevk işlemi yapılır.

12. İzahın Reddi Durumunda Vergi Davası

İzaha davet, hazırlayıcı işlem statüsünde olduğundan izaha davet tebliğine karşı dava açılamaz. Ancak izaha davet sonrası yapılan izah reddedilirse artık kesin ve yürütülebilir icrai bir işlem olduğundan dava açılabilir. İzahın reddi durumunda açılacak olan dava vergi davası olup niteliği ise iptal davasıdır.

13. İzahın Reddi Davası Süresi, Görevli Ve Yetkili Mahkeme 

İzahın reddi kararının mükellefe tebliği tarihinden itibaren mükellef, 30 gün içinde vergi mahkemelerinde iptal davası açabilir. Görevli ve yetkili mahkeme ise izah açıklamasını reddeden vergi dairesinin bulunduğu yer vergi mahkemeleridir.

14. Sonuç

İzaha davet süreci, vergi mükellefleri için vergi beyanlarında tespit edilen uyumsuzlukları düzeltme ve açıklama yapma fırsatı sunar. Bu süreç, mükelleflerin vergi yükümlülüklerini doğru bir şekilde yerine getirmesini sağlamayı amaçlar. İzaha davet yazısına zamanında ve doğru bir şekilde cevap vermek, vergi incelemesi ve cezai yaptırımlardan kaçınmanın en etkili yoludur.

Vergi idaresi tarafından izaha davet edilen mükelleflerin, bu süreci ciddiye alması ve gerekli adımları atması önemlidir. Vergi beyanlarında hata yapmamak ve olası uyumsuzlukları açıklamak, mükellefin hem mali hem de hukuki açıdan sorunsuz bir süreç geçirmesini sağlar. İzaha davet yazısı aldığınızda, profesyonel destek alarak süreci yönetmek, vergi yükümlülüklerinizi doğru bir şekilde yerine getirmenize yardımcı olacaktır.

Bu süreçte dikkatli, düzenli ve bilinçli hareket etmek, vergi idaresi ile olan ilişkinizin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesini sağlar ve olası riskleri minimize eder. İzaha davet, vergi mükellefleri için bir uyarı niteliğinde olup, vergi yükümlülüklerinin doğru bir şekilde yerine getirilmesi için önemli bir adımdır.

SIK SORULAN SORULAR

İzaha Davet Süresi Ne Kadar ? 

İzaha davet durumunda mükellefe sorulan hususlarda izahta bulunması için 1 ay süre verilir. Mükellef, yazılı talep ve somut gerekçelerle bir kereye mahsus bu sürenin 15 gün daha uzatılmasını talep edebilir.

İzaha Davet Edildim Ama İzahım Kabul Edilmedi Ne Yapabilirim? 

İzaha davet edilen ancak yapılan izahı kabul edilmeyen mükellef bu karara karşı vergi mahkemelerinde iptal davası açabilir. Vergi hukukunda geçerli ilkelere aykırı birçok durumda vergi mahkemeleri izaha davetin reddi kararını iptal etmektedir.

Vergide İzah Daveti Nasıl Olur? 

Vergi dairesi, gelir gider uyumsuzluğu ile verilen beyanname ile gelir uyumsuzluğu olduğuna kanısına varırsa mükelleften bu durumu izah etmesini ister. İzah kabul görürse süreç tamamlanır. İzah kabul görmezse ya da izahlı beyanname kabul edilmez ise kişi takdir komisyonuna sevk edilerek hakkında vergi incelemesi başlatılır.

İzahlı Beyanname Nasıl Verilir? 

İzahlı beyanname vergi dairesine fiziki giderek dilekçe ile yapılabileceği gibi vergi dairesinin resmi sitesinden online da verilebilir. İnteraktif vergi dairesi sitesinden izahlı beyanname verilebilmektedir. İzahlı beyanname hazırlanması teknik bir konu olduğundan mutlaka uzman desteği alınarak hazırlanmalıdır.

Vergi Davası Masrafları Ne Kadar? 

Vergi davası masrafları 2024 yılı için ortalama 8.000,00 TL ile 10.000,00 TL arasındadır. Vergi davası açılacak olan davanın türüne, davalı ve davacı sayısına, keşif ve bilirkişi gerekliliğine göre değişmektedir. Vergi davası masrafını buraya tıklayarak hesaplayabilirsiniz.